SÊL ŞIMA NEHEQ!

1995 di ez Çoligra sûrgun biya Izmir.
Dima hûqmat Çolig zor nabi kê ma piyorin ser, bray min bin şêş aşm Almanyad mendibi.
Rêhmeta babi min û dayê mi têna Colıgid mendibî.
Hûqmat Colig tahammul îhtiyaron ma zi nêkerdîn.
Hûrd pîya tepiştip kerdibî hêpisxonê.

Bray ma û qij Yilmaz Kuêd şervan bi.
Rojek yew merdim Warê Merg ra erşawitibi kê ma, qayil bi dayê xo bivînû.
Ni merdim tekilyatê êy qijun kuêd estibi.
Hem zî hetê hûqmatra bin takîbatid bi.
Homa rêhmê xo pê bikû, zaf merdim û camêrd û bêters bi.

Ni merdim dew'ra veciyênû, hûqmat ê genû taqibat.
Ni merdim yenû Çolig telefon kenû kê ma dayê mi di qisê kenû.
Dayê mi zî keyf yê pê yenû, qayila lacê xo şêrû bivînû.
Dayê mi xwi finêna aryê û roj bin pa ê merdima şêrû Warê merg.
Ni merdim vêr durağê Darêhênî di pavê dayê mi vindenû.
Polês Çolig şinî durağid ê merdim gênî. Dima pavê dayê mi vindênî.
Nîm sêhatra pê dayê mi zî yena vêr durağê Darêhênî.
Polês Çolig dayê mi zî gên bênî Qerakol düzağaj.

A roc babî mi gera bişinî Xarpêt, babî mi zî Otobosê Xarpetra unî war, ê zî gên bênî qerakol.
Hirî hemê zî yew hêftera pêy vecênî mêhkema û  eyn piyorin toqif kênî.
Babî min û ê merdim bênî Hepisxonê Mûş.
Dayê mi yew aşm hepisxonê Çolig di monêna.
Çoligij dayê mi hêpisxonê di têyna nêwerdenî.
Kam şinasî û dost  her hêftê şînî hepisxonê Çolig dayê mi ziyaret kênî.
Ew waxt hepisxonê Çolig di nizdê 300 mêhqum mendinî.
Her yekşêm nizdê 200 û 300 kes şinî qey dayê mina.
Vatiş mûdur hêpisxanî gorê , ziyaretçi piyorê mêhquman û ziyaretci dayê min zêy cibi.
Dayê mir têna yew ruec bölûkerdibi , a ruec têna şar Çolig şinî qey dayê mina.
- Ni vazîyet weşê huqmata nişinû.

Mûdur hepisxonî êmir kenû vunû:
Ina cênek lez itya ra bêrin hepisxonê Diyarbekir(Amid).
Dayê mi bênî Amed.
Ucadi dayê mira vanî ityadi koguşê itirafçiyan esta piyor cêni itirafçiyî, ti ucad monêna. 
Dayê mi qabul nêkena vuna:
-"Ez davay welat ser amêya itya, gurê mi miyan ê bênamusanid çinû. 
Ez şina cêy mahqumon parti"

Mûdur hepisxonî vunû:
-Ew waxt ma mecburî to erşawenî Elih(Batman)
Dayê mi vuna:
Belê ez qabûl kena, ez şina Elih.
Hirî aşm dayê mi hêpisxonê Elih di mendibî.
Dima DGM Diyarbekir dayê mi têhliya kerdibî, dayê mi hêpisra vecîyabî.
Di aşm şarî Çolig qefle qefle omebî qey dayê mina.

=======================

Rêhmeta xala Tayyiba(Tayyibe Çürükkaya) zî rojek yena qey dayê mina.
Xala tayyiba û dayê mi yew şew piya teraqnênî.
Xala Tayyiba yew lacê ê amebî kiştiş. Di lacê ê hima sêr kuêd bi. Lacê ê pil Selim zî Almanyad sûrgun bi.
Xala Tayyiba derheq Selim di dayê mira pers kena û vuna:
Hêci Besê mehkum heps derheq Selim mid vanê se?

Hêci Besê vuna:
-Tayyiba "o qeydêg vun Selim şima nêheq"
Xal'a Tayyiba:
de vaj hêcî vunî sê?
Hêcî Besê :
Qeydeg vûnî : Ap xwir yew bina viraşta, Selim heps ra verediyênû û şinû binî xet, Ap ra vatû:" Ez des sêr heps di mendo, na bina ti dûnî mi heqe mino"

Ap Selim'ra vatû "Na bina mi xwir viraşta ez tedê monêno, qey ez bînay xo bidî to?"
Ni semedra Ap kurmunc û Selım şima verdo piya,
Selım şima hêrs biyû partira qerifiyo. Ni qeydê û hadisê AP û Sel şima. Ni semedra ez vunû Selım nêhequ.
Xala Tayyiba ni vatiş sera zaf qehriyêna. Hêcî'ra inon kena û ruec bin dûna ra şina Çilkunî(Yeniköy) kê xo.

=======================

Yew ruec Selim telefon kenû Çilkoni, dayê xo di qisê kenû. Selim dayê xora vunû:
-Dayê Çoligid, Çilkonid ci est?
Xala Tayibba vuna:
-Hêci Kek û Hêc Besê hepisira veradiyê, ez şiya qe yina.
Selim vunû:
-Hêcî vatîn se?

Xala Tayyiba vuna:
-Ez Hêcî Besê ra persawo,mehqûm hepisxonî derheq Selim midî vanî se?
-Hêcî Besê mira va, o qeydêg û mehqûm vanê ti neheqî.
Xala Tayyiba fekê Hêcî Besê ra çi eşnawit"u piyorin Selim ra vuna.
Selim vunu:
-Dayê mehqûmon zûr kerdi. Tewêdo o qeydê çinû.
Mehqum piyor mürid Ap Kurmuncê, mira xwi kênî, ew semedra o qeydê vatû. Ti xo mêqehrn.
Xala Tayyiba vuna:
-Selêm! Hêcî Besê şiya hûzir pêxmerîd  tobê kerd û sond wendû, gilê ye bîy spî qet zûr zî nêkena.
Ez ê ra inon bikî yan tûra,
qey xob xo cê dişmenê ma niya zûr bikû?
Selım vatê dayê xo ser hûyenû.
Miyabîn Hêci Besê û xala Tayyibad ni vatiş viyertibî.


25.02.2013
Irfan Kaya

Sêh Arif û Zwexpayic.

Sêh Arif dewê gowderî Tunstra wo.

Yew deme qayikê Êwdilhemid şuğulnênî.

1960 ra pêy Zwexpayicon dewê Colig Tarbasun û Vêr pird Simsor di êrd ernabi, yew kisim Zwexpayic omêbi ca dabi xo û di dew nêy pîyera.
La belê tekilyatê êyn Zwexpara nêbirnabî,roc hêla teng û herayîd şinî yew binan û omênî.

Kam Zwexpayic bimerdinî ha Zwexpad ha Tarbasunid,vêr pird Simsor û Ğêydê Çolîgid. Qeflê Zwepayicu nîyênî pîyêra şinî têhzîyê.

Sêh Arîf yew mudê kayikê Poşit şuğulnênî.
Gurê Sêh Arif rid Zwexpayicunra hol bi. kayik rid Zwexpayicunra rind şuğulyênî.
Sêh Arif yarûn yew merdimu, zaf keyf yi pê yenû ,
Vunû: huma bikû her ruec yew Zwexpayic bimirû ,.Zwexpayîc nata sîyêr û weta biyêrî. Maz perû qezenc biki.

..................

Sêh Arif rencberê kerdinî la belê idarê kê ey zaf rind nyêbî.
Waxt ê zafi Çolîgid viyertînî.
Sêh musayê Qêxwun bi  ximar zî kay kerdinî.
Çi perê bikotinî dest, Sêh verdînî û dênî ximar . Bê perê bimendinî tepiya ageyrenî dewe xo.
Ni ageyrayiş Sêh rêna pêre tedarêkkerdiş bi.
Rî xo dênî hêt Zwexpawa.
Şinî Zwexpad kê Êl Teyr û cend kêyonra pêrê dêyn kerdinî.

Idarê kê Êl Têyr zaf rind bi.
Vahar mal û milk bi dawar êy zaf bi.
Yew rê Perê dêyna dabi Sêh Arif, Sêh yew mudê derg sera viyertibî la belê dêyn xo tepiya dabî.
Ni dêyn tepiya dayiş sera,  Êl Têyr het di ,kredî Sêh estibi.
Ew waxt zî enflasyon welatid zaf berz bi.
Hezar kağid yew sera pêy binî 500 kağid.
Hayê Sêh  enflasyonra estibi, dên vistînî erê , pere bînî bê qikmet,  hema dên xwî dênî.
Tim şinî kê Êl Têyr, perê xo deyn kerdinî. Di hiri sêr serra viyêrtinî hema pêrê Êl Têyr berdini tepiya dêni ci.
Êl Têyr zî vatinî yitbar Sêh mi het esto, Sêh dêyn xo di zaf saglamo.
Nizonênî Sêh perê êy qiymetra vistinî hema tepiya dênî ci.

Seh Arif hema weşû kê êy zî hema Tunst do.

20.02.2013

Irfan KAYA

Miyalonic çi zun wer pocû.

1989 di Selhêdin Miyalonic bibi reis bêlyê Çolig. Yew serra pêy bêlyê Çolig hewilya bî binê xo ya newe.

Qat sêr  reis kerdibî loqontê.
Xebatox bêlya nim roj şinî ucadê nûn werdinî.

Westê ucay Êli Çölekij bi.
Êli waxt vêr zî lokontê şuğulnênî ,dima kewtibi bêlya bibi xebatox bêlya, ni semedra loqontê xo qefelnabi.

Gurê Loqontê zaf zehmetû , yew kes nêşkenû heq ra biyêrû.

Êli reis ra vunû:
-Yew merdim mir lazimo . Ez têna nêşkena heq ra biyêrî.

Waxt nim roj .
Xebatox bêlya loqontid waxt taştarê yênî pê ser, taşt wen û xo miyandi qisê kênî, reis xebatoxun ra vunû:
-Şima kês şinasnênî se vacîn , gera heq ni gurê ra biyerû  ,ma bigerî wa ityad marî wer poc û.

A hêl Orhan zuexpayij vunû:
-Reis beg yew Miyalonic şima esto.
Namê êy Feyz û, merdim şima zî kênû, ma ê bigêr?

Eşnawitiş mi gorê Darêhênî di yew mudê loqontê di xebitiyo.
Vanî zaf rind fasliyon û nêhon pocenû, mi gorê Feyz êşkeno heq ni gurîra biyêrû.
Reis ageyrenû Orhan ra vunû:
-Liya Orhan Miyalonic çi zunû wêr loqontî pocû.
Mi sarê nikon, ez Feyz nigêna uca.

A ruec Orhan Zuexpayic na mesêla  dewic reis ,Nureddin Sekmon ra vunû.
-Xal Nureddin!
 Xalo êyr ma sêr Bêlyad muşêrê kerdînî. Yew merdim semeday loqontî bêlya mar lazimo.
Mi reis ra wa, ma Feyz biger yo zun wer pocû. Reis qabul nêkerd.
Reîs mira wa:
- Miyalonic çi zun nûn pocû.
Nureddin Sekmon zî ew waxt Bêlyad encümen bi.
Nureddin Orhan ra vûnû:
-Orhan na qalê reis ser  to reis ra tewe nêwa?
-Orhan vun xalo vûllay mi tewe niva.
Nureddîn vunû:
- Ti nêşkê vacî , Huma xer xo bidû to ,Miyalonic qêy eşkenû reisib û qey neşqenû wer pocû?

Mersele reis û Feyz Miyalonic in qeydê bî, mi ard zuvan ser û nişt.

16.02.2013

Irfan Kaya